Merhaba dostlar aşağıdaki paylaşımda Süreç denetimi dersine ait birinci deneyin cevapları bulunmaktadır.
- Açık çevrim kontrol nedir?
Sistemi kontrol eden düzeneğin sistemin çıkışından etkilenmediği, sadece verilen referans değerine göre denetim işleminin yapıldığı sistemlerdir. Hassasiyet gerektirmeyen sistemlerde kullanılan bir denetim sistemi mekanizmasıdır. Sisteme etkiyen bozucu faktörlerin algılanması insan faktörüyle olabilmektedir.
Verilen referans işareti kontrol elemanı tarafından alınır ve oransal bir kontrol işareti üretir. Bu işaret, kontrol edilen sisteme verildiğinde sistem giriş değişkenini süreç içine alır ve istenilen çıkış işaretini verir.
Açık çevrim denetim, genellikle kumanda edilen sistemin yapısının ve sisteme etkiyen diğer girişlerin önceden çok iyi bilindiği uygulamalarda kullanılır.
Açık çevrim denetim sistemi günlük yaşantımızda yaygın olarak kullanılmaktadır. Bir anahtarla bir lambanın kumandası en temel açık çevrim denetim örneğidir.
- Kapalı çevrim kontrol nedir?
Bir veya daha fazla geri bildirim yolu olan bir elektronik kontrol sistemine Kapalı Çevrim Sistem adı verilir.
Kapalı devre kontrol sistemlerine “geri besleme kontrol sistemleri” de denir ve proses kontrol ve elektronik kontrol sistemlerinde çok yaygındır.
Geri besleme sistemleri, istenen ayar noktası koşuluyla karşılaştırmak için girişe “geri besleme” çıkış sinyallerinin bir kısmına sahiptir.
Geri besleme sinyalinin türü pozitif geri besleme veya negatif geri besleme ile sonuçlanabilir.
Kapalı devre bir sistemde, bir sistemin çıktısını istenen koşul ile karşılaştırmak ve hatayı, hatayı azaltmak ve sistemin çıktısını istenen cevaba geri getirmek için tasarlanmış bir kontrol eylemine dönüştürmek için bir kontrolör kullanılır.
Daha sonra kapalı devre kontrol sistemleri, sisteme gerçek girişi belirlemek için geri bildirim kullanır ve birden fazla geri besleme döngüsüne sahip olabilir.
- Açık kapalı kontrol nedir?
- Açık kapalı kontrolün artıları ve eksileri nelerdir?
Bu tip kontrollerde sistemin enerjisi güç elemanına ya tam uygulanır, ya da tam kesilir. Güç elemanı iki durumda bulunabilir; ya çalışıyordur ya da duruyordur. Örnek olarak elektrikle çalışan bir ısıtıcıyı ele alalım. Bu ısıtıcı, bir odayı ısıtsın. Ancak oda sıcaklığı 22 santigrad dereceye ayarlansın.
Oda sıcaklığı 22 ˚C ‘ye gelinceye kadar ısıtıcı çalışır. 22 ˚C’ ye gelince ısıtıcı devreden çıkar. Aşağıda bu tip kontrole ait sıcaklık – zaman eğrisi ve transfer eğrisi görülmektedir.
Bu tip açık – kapalı kontrol de kontrol değişkeni olan ortam sıcaklığı sürekli değişim halindedir. Isıtıcı 22 ˚C‘ de durur durmaz sıcaklık, biraz sonra bu değerin altına düşecektir, örneğin 21,9˚C gibi. Ortam sıcaklığı set değerinin altına düşer düşmez ısıtıcı yeniden çalışmaya başlayacaktır. 21,9˚C’den 22˚C’ye çıkınca tekrar duracaktır. Isıtıcı 0,1˚C’ lik bir aralıkta çalışıp – duracaktır. Yani bir osilasyona girecektir. Böyle bir osilasyon güç elemanını çalıştırıp durduran sürücü devrenin çabuk bozulmasına neden olur ve ayrıca sistemin verimini düşürür.
Devrenin böyle bir osilasyona girmesini önlemek için sabit bir band oluşturulur. Örneğin sıcaklık 22 ˚C ye set edilir. Ancak ısıtıcı 24 ˚C ‘ye kadar çalışmasını sürdürür. 24˚C‘ye gelince durur. Ortam sıcaklığı 20 ˚C’nin altına düşmeden ısıtıcı devreye girmez. Ortam sıcaklığı 20 ˚C’nin altına düşünce ısıstıcı devreye girer. Böylece ısıtıcının devreye girip çıkması için 4 ˚C’lik sabit bir band oluşturularak sistemin sürekli çalışıp durma durumu önlenmiş olur. Aşağıdaki şekilde sabit band’lı bir açık-kapalı kontrol eğrisi görülmektedir. Bu sabit banda histerisiz bandı da denir.
Bu eğriden anlaşılacağı üzere, ısıtıcı set değerini geçtiği anda enerji kesilmez, belirli bir değere kadar yükselir, daha sonra kapanır. Enerji kesildikten sonra sıcaklık düşmeye başlar. Yine sıcaklık set değerinin altına iner inmez ısıtıcı devreye girmez. Set değerinin altındaki değere kadar düşünce ısıtıcı tekrar çalışmaya başlar. Set değerinin altında ve üstündeki çalışma –durma noktaları arasındaki bu bandın darlığı veya genişliği kontrol edilen prosesin gerektiği kadar olmalıdır. Aşağıdaki şekilde histerisizli açık – kapalı kontrol türü transfer eğrisi görülmektedir.
Isıtıcıya enerji verildiğinde sıcaklık B noktasına gelinceye kadar ısıtıcı çalışır. B noktasına gelince ısıtıcıcının enerjisi kesilir. Isıtıcının enerjisi kesildiği halde sıcaklık C noktasından D noktasına doğru biraz daha yükselir.
Bura da set değeri C-E noktalarının ortasındadır. E noktası ısıtıcının tekrar çalışmaya başlayacağı alt noktadır.
Sıcaklık E noktasının altına düşeceği anda ısıtıcı çalışmaya başlar, ancak ısıtıcının çalışmaya başlamasına rağmen sıcaklık G noktasına doğru düşmeye devam eder, sonra tekrara yükselmeye geçerek B noktasına doğru yükselmeye başlar. Isıtıcının enerjisi kesilir. Sıcaklık yine C notasından D noktasına kadar yükselmeye devam eder. Bundan sonra sıcaklık düşmeye başlar ve sistem bu şekilde çalışmasını sürdürür. Buradaki anlatım da sıcaklık değişkeni örnek olarak alındıysa da sıcaklık değişkeni yerine basınç , sıvı seviye , debi gibi değişkenlerle de düşünülebilir. Yaygın olarak kullanılan açık – kapalı kontrol formunun yeterli olmadığı yerlerde bir üst form olan oransal kontrol kullanılır.
4. OİT kontrol nedir?
5. OİT kontrolün artıları ve eksileri nelerdir?
HMI (İnsan Makine Arayüzü) ve OIT (Operatör Arayüz Terminali) iki sistem birbirine bağlıdır ve teknoloji dünyasında önemli bir konuma sahiptir. Her ikisi de elektronik araçları kullanarak insan faaliyetine yardımcı olabilir. HMI (İnsan Makine Arayüzü) ve OIT (Operatör Arayüzü Terminali) arasındaki fark.
İlk olarak, HMI (İnsan Makine Arayüzü) ve OIT (Operatör Arayüz Terminali) arasındaki fark, anlayıştan görülebilir. Ekipman HMI, operatör veya seyircilerle birlikte makine veya tesis arasında bir yazılım arayüzüdür. Genellikle daha büyük HMI bir bilgisayar merkezinden ve birkaç ayrı bilgisayardan oluşur ve makineyi izlemek ve kontrol etmek için kullanılır. HMI tarafından kullanılan özellikler bir tesis bilgisi, sunum yöntemleri ve ekipmandır. Oysa kullanılan bileşenler medya iletişimi, bilgisayar donanımı ve HMI yazılımıdır.
HMI uygulamaları genellikle aracı sunucu verileriyle doğrudan ilişkili değildir. HMI ayrıca, bir veya iki bilgisayardaki bilgi alışverişinde Microsoft COM teknolojisi ve SCOM kullanan bağlantı sistemleri için endüstri standardı olan OPC’yi kullanır. OPC kullanmanın avantajı, talep verilerini azaltarak yükü minimize etmektir, uygulaması daha hızlı ve kolaydır ve çok fazla sürücü gerektirmez.
OIT veya operatör arayüzü terminali hala HMI’li bir sistem olmasına rağmen, bu sadece sistemi çalıştırmak için kullanılan bir terminal biçimindedir. OIT çok güvenilir, dayanıklıdır ve HMI tarafından işlenmesi için elde edilen önemli bilgileri ve verileri sağlayabilir. Bu sistemin ARM çözümünü kullanırken, bilgi ekranını dinamik olarak kontrol ederek ilerlemeler arasındaki seçeneği seçebilirsiniz. OIT, yakalanan bilgileri göstermek ve kazanmak için tam ekrana sahiptir.
Daha sonra, HMI (İnsan Makine Arayüzü) ve OIT (Operatör Arayüz Terminali) arasındaki fark fonksiyondan izlendi. Proses tesisi hakkında bilgi toplamak ve görüntülemek amacıyla oluşturulan HMI, HMI ayrıca operatörlerin sahadaki otomasyon sistemine erişmesi için bir araç olarak kullanışlıdır. Geniş bir ana hat içerisinde HMI fonksiyonu, grafiksel kullanıcı arayüzü üzerinden operatöre güncel bilgiler veren, makine operatörüne ve mühendislik geliştirme istasyonuna talimatlar veren bilgiler sağlamaktır.
OIT işlevi, bilgiyi alabilen ve işleyebilen bir işletim sistemi arabirimi olsa da, OMI, HMI ile birleştirildiğinde daha esnek ve güçtür. Elde edilen bilgilerle OIT daha doğru ve kesin olabilir. OIT, HMI’nin verilerini ve iş süreçlerini izleyerek ve kontrol ederek HMI performansına yardımcı olur.
