Merhaba dostlar geçen hafta paylaşmış olduğum “Topraklama ve İzolasyon Direnci Ölçüm Yöntemleri” paylaşımının ikinci bölümünü sizlerle paylaşıyorum.

• Topraklama Direnci Ölçümü (iki kazık)

Öncelikle topraklama iletkeni topraklama çubuğundan ayrılmalıdır.

Topraklama çubuğu ile doğru oluşturacak şekilde iki adet kazık toprağa çakılmalıdır. Kazıklar arası mesafenin 20 metre olması yeterlidir.

Topraklama ölçüm cihazı ile dıştaki kazıktan akım uygulanır ve içteki kazık ile topraklama çubuğu arasındaki gerilim düşümü ölçülür.

Sonucun doğruluğunu kontrol etmek ve dıştaki kazığın etki alanında kalmaması amacıyla içteki kazık 1 metre öne ve 1 metre arkaya alınarak tekrar ölçüm yapılır.

Üç ölçüm arasında %30 dan fazla bir fark varsa kazıklar arası mesafe arttırılır.

• Selektif Test (bir klamp iki kazık)

Selektif test, İki kazıklı ölçüm yöntemine dayanır, ancak test edilen toprak elektrodunun bağlantısını kesmek gerekli değildir!

Test edilen elektrotlara enjekte edilen test akımını izole etmek için bir akım pensi kullanılır, akım herhangi bir yoldan toprağa akar.

Akım pensi vasıtasıyla akımı izole ederek, ayrı ayrı elemanların toprak direnci bağlantı kesilmeden ölçülebilir.

Topraklama sisteminin toplam direnci ölçülmesi istenirse, her bir topraklama çubuğunun direnci çubuklara klamp bağlanarak ölçülmelidir.

Sistemin toplam direnci hesaplanarak belirlenir.

• Ofis merkezinde bir uygulama örneği.

Kazıklar yerleştirildikten sonra sistemin bağımsız elementlerinin dirençleri ölçülebilir. Sistemin topraklama çubuğundan ayrılmasına gerek yoktur.

• Kazıksız Test

Kazıksız test metodounda toprak kazıklarına ihtiyaç yoktur. Kullanım alanı geniştir:

• Binaların içinde
• Hava alanlarında
• Şehir merkezlerinde
• Kimyasal ve endüstriyel tesislerde

Bu yöntem bütün topraklama test cihazlarında bulunmamaktadır.  Bu ölçüm iki klample yapılır ki bir tanesi topraklama hattına gerilim verirken diğeri de bu gerilimin etkisi ile oluşan akımı ölçer.

• Topraklama Klamp Teorisi

Bir topraklama pensi, şu şekilde iki prob (sargı) içeriri:

• jeneratör
• Alıcı

Jeneratör – Döngü boyunca sabit bir AC gerilim (E) oluşturur.

Alıcı – Döngü akımını (I) ölçer.

Döngü direnci daha sonra ohm yasası kullanılarak hespalanır (V=IxR)

R = V (E) / I

Not: Akımın geçmesi için kapalı bir devre gereklidir ki bu tek bir toprak elektrodunda geçerli değildir.

• Kazıksız Test

Bu test yöntemiyle, topraklama çubuğunun veya bağlantı kablosunun etrafına iki prob yerleştirilir ve her biri test cihazına bağlanır. Kazıklar bu yöntemde kullanılmamaktadır.

Paralel dönüş dirençleri sıfıra çok yakın olurlar. Eğer topraklama sistemi paralel değilse açık devre olacak ve çevrim direnci ölçemeyeceksiniz.

Kazıksız metodun iyi bir sonuç elde etmek için pek çok paralel yola ihtiyacı yoktur.

Birçok konut uygulamasında olduğu gibi zemine giden tek bir yol varsa kazıksız yöntem kabul edilebilir bir değer sağlamaz ve İki kazıklı test yöntemi kullanılmalıdır.

Cihaz üzerinde anormal derecede yüksek bir değer veya açık devre göstergesi, yukarıda bahsedilen kritik bileşenlerden iki veya daha fazlası arasında zayıf bir bağlantıya işaret eder.

Anormal derecede düşük bir değer, aletin bir bağlantı iletkenleri döngüsünü ölçtüğünü gösterebilir.

• Çift Kutuplu Topraklama Direnci

Diğer metotları kullanma olanağı olmadığı durumlarda kullanılır. Toprakla teması olan metal boru yardımı ile ölçüm alınır.

Sakıncaları:

• Metal borunun direnci ölçülecek çubuğun direncinden daha düşük olmalıdır.
• Son zamanlarda metal boru yerine plastikler kullanılmaktadır.
• Bazı metal borularda plastik bağlantı ekipmanları bulunmaktadır.

• Test Yöntemi Seçimi

	Avantajları	Sakıncaları
İki kazıklı (üç uçlu) yöntem	• Geniş alanda kabul edilmiş	• Toprak iletkeni sökülmelidir. • Kazık kullanmanın zorlukları
Selectif Metot	• Topraklama iletkenini sökmeye gerek yoktur.	• Kazık kullanmanın zorlukları
Stakeless Method	• Topraklama iletkenini sökmeye gerek yoktur. • Uygun	• Paralel yolların düşük dirençli olduğunu varsaymak • Yanlışlıkla çok düşük değerler okunması
Çift kutuplu metot	Uygun	• Yardımcı elektrodun bilinmeyen yapısı • Etki alnının içinde veya dışında olduğumuzu bilemeyiz.

 

Dostlar bu paylaşımı da burada tamamlıyoruz. Bir sonraki paylaşımda İzolasyon direnci konusu ile bu konuya son vereceğiz. Serinin birinci bölümüne buradan ulaşabilirsiniz. 

Yorum yaparak ve arkadaşlarınızla paylaşarak bu bilgilerin daha fazla insana ulaşmasını sağlayabilirsiniz. Bir sonraki paylaşımda görüşmek üzere.