- Devlet, tanım itibari ile siyasi bir teşekküldür. İlk Türk Devletti Büyük Hun Devleti olduğuna göre öncellikli olarak Türk siyasi hayatının temelini Büyük Hun’lar atmışlardır.
- Yerleşik hayata geçen ilk Türk Devleti Uygurlardır.
- Devlet kurulduktan sonra da ticari anlayış değişmemiştir. Çünkü hem Türk devletlerinde hem de Türk boylarında ticari hayat hayvancılık ve avcılık üzerinedir.
- Veraset sisteminde ise Osmanlılar hariç bütün Türk devletlerinde devlet hanedan üyelerinin ortak malıdır.
- Büyük Hun Devleti Döneminde toplumsal birlik değil siyasi birlik sağlanmıştır.
Türk tarihinde ilk siyasi birliği sağlayan Büyük Hun Devleti olduğuna göre doğru cevaba ulaşılır.
2.
- Yerleşik hayata geçtikten sonra yazılı hukuk kuralları oluşmuştur.
- Türkler çeşitli bölgelere göç ettikleri için Türk tarihinin araştırılması zordur.
- Tarımın yapılması göçebe hayatın değil yerleşik hayatın kanıtıdır.
- At kültürü göçebeliğin en önemli unsurudur.
3.
- Alper Tunga Destanı hem sagu hem destan özelliği taşımaktadır. Bu eser İskitler’e aittir.
- Atı ilk evcilleştiren İskitler’dir. At kültürü ön plandadır.
- İskitler’in yaşadığı yer Karadeniz’in kuzeyi ile Hazar çevresidir.
4.
- Orta Asya’da güçlü devlet olmanın ilk şartı ipek yoluna hâklim olmaktır. Bundan dolayı Göktürk Devleti kurulduktan kısa bir süre sonra Akhunların elindeki ipek yoluna hakim olmak için Sasanilerle işbirliği yaparak, Akhunlar’a son vermiştir. Daha sonra Sasanilere karşı Bizans’la işbirliği yapmış ve Sasanilere son vermiştir. Böylece ipek yolu Göktürklerin eline geçti.
5.
- Uygurlar diğer Türk Devletlerinden farklı olarak Maniheizm’i benimsemişlerdir. Maniheizm’e göre savaşmak, adam öldürmek avlanmak, et yemek yasak olduğu için Uygurlar bu dinin etkisi ile yerleşik hayata geçtiler.
Göktürk ve Hunlar hiçbir dönem yerleşik hayata geçmediler.
6.
- Bilindiği üzere güçlü kültür zayıf kültürü etkiler. Türkler göçebe oldukları için teşkilatçıları ve savaşçılıkları çok gelişmiştir. Öyleyse, Türklerin dünya kültürünü en çok etkilediği alan ordu ve teşkilatçılıktır.
7.
- Kağan: Yönetici
- Hatun: Kağan yoksa yerine hatun bakar. Kurultaya başkanlık eder. Yurt dışına elçi gönderir, gelen kimi elçileri kabul eder.
- Yarguci: Yargı işlerine bakar ve yargı bağımsızdır. Devlet yönetimi ile doğrudan ilişkilendirilemez.
- Kurultay: Devlet yönetimiyle ilgili kararların alındığı yer olmakla beraber danışman meclisi özelliği taşır.
- Töre: Yazılı olmayan hukuk kurallarıdır.
8.
- Türk devletlerinin tarih boyunca hızlı yıkılmalarının en önemli sebepleri
- İkili sistem
- Boy teşkilatları
- Veraset sistemi
- Dış saldırılar
9.
- Uygurlar Mani dinine inandıkları için yerleşik hayata geçtiler. Uygurlar yerleşik hayata geçen ilk Türk devletidir.
10.
- Mete Han’ın Çin’e hükümdar olmayı kabul etmemesinin en önemli sebebi; kalabalık Çinliler arasında daha az olan Türklerin asimile olmalarını engellemektir.
- Karahanlılar Müslüman olmalarına rağmen Arap kültüründen etkilenmeyen tek Türk devletidir.
- Moğollar arasında Uygurca’nın yayılması Uygurların maniheist olmalarına rağmen milli benliklerini devam ettirdiklerinin kanıtıdır.
11.
- Toylarda alınan kararlarda, her ne kadar son karar kağanın olsa da Toylar meclis olduğu için yasama organı olarak kabul edilirdi.
12.
- Uygurlar yerleşik hayata geçse de Türklük özelliklerini kaybetmemişlerdir. Ancak yerleşik hayata geçmeleri, hayvancılık yerine tarımla uğraşmalarına sebep olmuştur. Öyleyse ekonomik uğraşıları değişmiştir.
Mani dinine inandıkları için savaşçılık özelliklerini de kaybetmişlerdir.
13.
- Orta Asya Türk Devletlerinde toplumsa birimler küçükten büyüğe doğru sıralanacak olursa Oğuş, Urug, Boy, Budun şeklinde bir sıralama oluşur.
14.
- Hepsi de siyasetname türüdür. Devletin nasıl yönetilmesi gerektiği ile ilgili nasihatler ve bilgilere yer verilmiştir.
Diğer online testlere buradan ulaşabilirsiniz.
